Hội nghị nhằm đánh giá công tác năm 2018 như: phân tích ưu điểm, thành tích; hạn chế, thiếu sót và nguyên nhân; dự báo tình hình; ... trên cơ sở đó để xác định phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp công tác báo chí năm 2019.
Báo cáo tổng kết công tác báo chí năm 2018 cho biết: Tổng quan chung, năm 2018 các cơ quan báo chí thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng của Đảng, Nhà nước; thông tin, tuyên truyền kịp thời, trung thực, toàn diện đời sống chính trị, kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế; là cơ quan ngôn luận của Đảng và Nhà nước, là diễn đàn thực sự tin cậy của nhân dân, là phương tiện thông tin đại chúng thiết yếu đối với đời sống xã hội.
Báo chí đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục về chính trị, tư tưởng... nhằm ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong nội bộ, góp phần tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.
Báo chí đã kịp thời chuyển tải các hoạt động của Quốc hội đến cử tri và nhân dân cả nước; thông tin, tuyên truyền sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ trên các lĩnh vực để đạt được mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội đất nước, đặc biệt là việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 01/01/2018 với 56 giải pháp và 242 nhiệm vụ; chuyển tải kịp thời thông điệp của Chính phủ: “Liêm chính, kiến tạo, hành động phục vụ người dân và doanh nghiệp”...
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích đó, báo cáo cũng thẳng thắn chỉ ra những khuyết điểm hạn chế của báo chí như: Thông tin thiếu nhạy cảm về chính trị, chưa phù hợp với lợi ích của đất nước, của nhân dân, chưa đúng định hướng thông tin vẫn còn xảy ra trên một số báo, tạp chí, gây những tác động xấu đến dư luận xã hội, ảnh hưởng đến lợi ích chính đáng của tổ chức, của người dân; Thông tin về mặt trái của xã hội, phản cảm, trái thuần phong mỹ tục Việt Nam, thiếu nhân văn và phản giáo dục, kiểu giật tít mang tính “giật gân”, “câu khách”... vẫn chưa được khắc phục triệt để, tạo nên bức tranh tối màu về hiện thực cuộc sống, gây cảm giác nặng nề, u ám trong đời sống xã hội, làm suy giảm niềm tin của công chúng đối với báo chí, khiến dư luận “hoài nghi” về công tác quản lý, điều hành của Nhà nước, ảnh hưởng tới những nỗ lực tạo sự đồng thuận trong xã hội.
Bên cạnh đó, thách thức lớn nhất đối với hoạt động báo chí hiện nay là có nguy cơ bị truyền thông xã hội “vượt mặt”, mất vị trí độc quyền cũng như qua mặt về tốc độ trong việc cung cấp thông tin đến độc giả.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Hoàng Vĩnh Bảo cho biết: Hiện nay, Bộ TT&TT đang hoàn thiện hồ sơ để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Bộ TT&TT năm 2018 nhằm thực hiện ý kiến kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các nghị quyết của Chính phủ về quy hoạch báo chí. Theo đó, Bộ nhấn mạnh quan điểm “quản lý phải đi đôi với phát triển, phát triển đi đôi với quản lý tốt”. Nghĩa là phát triển báo chí theo hướng cách mạng, chuyên nghiệp, hiện đại, phù hợp với xu thế phát triển của công nghệ và xu thế thông tin, truyền thông thế giới; sắp xếp hệ thống báo chí tinh gọn hơn, hoạt động chất lượng hơn, hiệu quả hơn, đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao của nhân dân.
Ủy viên TƯ Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo TƯ, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng trao Bằng khen cho các cơ quan báo chí có thành tích xuất sắc
trong thông tin, tuyên truyền, thực hiện nhiệm vụ chính trị 2018.
Liên quan đến vấn đề mạng xã hội, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo TƯ Võ Văn Thưởng cho rằng, mạng xã hội đang ảnh hưởng sâu rộng đến xã hội. Vấn đề được nghiêm túc đặt ra đối với báo chí là thông tin đi sau mạng xã hội, dù nhiều trường hợp báo chí biết trước thông tin. Thực tế, kênh thông tin của báo chí rất đa dạng, đội ngũ thông tin báo chí rất đông, hoàn toàn có thể chủ động thông tin, nhưng sự chậm trễ của báo chí đã trao lợi thế cho mạng xã hội trong việc thông tin.
“Đúng là thách thức từ mạng xã hội đối với báo chí là rất lớn, nhưng thách thức lớn hơn chính là tư tưởng, tâm thế thất bại, thua cuộc của người làm báo. Ngoài ra, còn có việc hành động chưa chặt chẽ, chưa đồng bộ, thiếu hiệu quả của các cơ chế phối hợp, cũng như cơ chế quản lý nhà nước”, Trưởng Ban Tuyên giáo TƯ đánh giá.
Trưởng ban Tuyên giáo TƯ cũng cho biết, nếu đội ngũ người làm báo chủ động, nhạy bén, các cơ quan báo chí tỉnh táo, thực hiện chặt chẽ quy trình phê phán các xu hướng tiêu cực, cực đoan, độ chính xác thấp của mạng xã hội; các cơ quan nắm thông tin kịp thời cung cấp thông tin cho báo chí… thì “chúng ta sẽ nắm chắc được quyền chủ động thông tin”. Qua đó, sẽ lấy lại niềm tin của công chúng với báo chí, làm được điều đó báo chí cách mạng mới thực sự là lực lượng dẫn dắt định hướng dư luận.
Về mặt quản lý, trong năm 2018, các cơ quan quản lý báo chí đã nỗ lực triển khai nhiệm vụ và đạt được các kết quả quan trọng. Cụ thể, Ban Tuyên giáo TƯ thực hiện chặt chẽ việc cấp phép hoạt động báo chí và công tác bổ nhiệm; tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý nhà nước về báo chí cho cán bộ lãnh đạo. Bộ TT&TT cũng tiếp tục tăng cường rà soát, phát hiện, xử lý sai phạm trong hoạt động báo chí...
Tại Hội nghị, Trưởng Ban Tuyên giáo TƯ Võ Văn Thưởng cho biết, từ khi đưa giải pháp kỹ thuật vào kiểm soát việc gỡ tin, bài đã đưa lại kết quả rõ nét. Cụ thể, trong việc gỡ tin bài, khi trước đây chưa công bố thông số phần mềm theo dõi thì tình trạng “sáng đưa, trưa gặp, chiều gỡ” diễn ra tràn lan. “Khi công bố thông số rồi thì hiện tượng “sáng đưa, trưa gặp, chiều gỡ” giảm được từ 80-90%. Tuy nhiên, hiện nay lại xuất hiện tính chất mới theo kiểu: Trên có chính sách, thì dưới có đối sách - bài không gỡ, tít còn nguyên nhưng nội dung thì thay đổi. Cho nên cái này phải quản lý ở cấp độ cao hơn”, Trưởng Ban Tuyên giáo TƯ Võ Văn Thưởng nhấn mạnh.
Đề cập đến công tác báo chí trong năm 2019, Trưởng Ban Tuyên giáo TƯ Võ Văn Thưởng đưa ra một số nhiệm vụ trọng tâm, như đẩy nhanh quy hoạch báo chí. Trong đó, sẽ đánh giá những trở ngại, nguyên nhân khiến việc triển khai quy hoạch chậm trễ, trên cơ sở đó, gấp rút hoàn thiện quy hoạch để trình Chính phủ phê duyệt; đồng thời, chủ động chuẩn bị hướng dẫn các cơ quan báo chí thực hiện.
Thứ trưởng Bộ TT&TT Hoàng Vĩnh Bảo phát biểu tại Hội nghị.
Tiếp tục rà soát, chấn chỉnh tình trạng xa rời tôn chỉ, mục đích; phát hiện kịp thời, xử lý nghiêm khắc các sai phạm trong hoạt động báo chí; chấn chỉnh những sơ hở trong tổ chức, quản lý văn phòng đại diện, phóng viên thường trú, sử dụng cộng tác viên. Đối với công việc này, phải có những biện pháp quyết liệt, hiệu lực hơn nữa, tránh chung chung, trong đó, cần nêu cao trách nhiệm của cơ quan chủ quản và người đứng đầu cơ quan báo chí…
Luật Báo chí 2016 đã triển khai được 2 năm. Trong thời gian đó, với sự thay đổi nhanh chóng của đời sống báo chí truyền thông, nhiều vấn đề mới đang đặt ra. Do vậy, việc đánh giá hai năm triển khai thực hiện Luật Báo chí 2016 là cần thiết. Bộ TT&TT cần xúc tiến, chuẩn bị công việc này chu đáo, trên cơ sở sơ kết của các bộ, ngành, địa phương. Tinh thần chung là bảo đảm tính thực tiễn, khả thi, phù hợp với xu hướng phát triển của báo chí thế giới, đáp ứng yêu cầu hoạt động của nền báo chí cách mạng Việt Nam trong thời gian dài...
Tại Hội nghị, Ban Tuyên giáo TƯ đã trao tặng Bằng khen cho 5 cơ quan chủ quản, cơ quan chỉ đạo, cơ quan quản lý, cơ quan tham mưu báo chí đã có thành tích xuất sắc trong công tác báo chí năm 2018. Hội nghị cũng trao Bằng khen cho 20 cơ quan báo chí đã có thành tích xuất sắc trong thông tin, tuyên truyền, thực hiện nhiệm vụ chính trị năm 2018.