Chủ trì Lễ phát động có: Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, Điều phối viên thường trú của Liên hợp quốc tại Việt Nam Kamal Malhotra, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hà, Bí thư Thứ nhất Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Lê Quốc Phong, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nông dân Việt Nam Lều Vũ Điều, Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam - Thượng tướng Nguyễn Văn Được, Phó Chủ tịch Hội Người cao tuổi Việt Nam Nguyễn Hòa Bình.

Tham dự Lễ phát động có các Thứ trưởng Bộ TN&MT: Nguyễn Thị Phương Hoa, Võ Tuấn Nhân, Lê Công Thành cùng đại diện một số Đại sứ quán, đại diện các tổ chức quốc tế, đại diện lãnh đạo một số Bộ, Ngành Trung ương, đại diện lãnh đạo 31 tỉnh, thành phố và lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ TN&MT khu vực Hà Nội.

Ô nhiễm rác thải nhựa là vấn đề có tính liên vùng, xuyên biên giới

Phát biểu tại Lễ phát động, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết: các sản phẩm từ nhựa, nilon ra đời mang lại không ít tiện ích và đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều người chúng ta. Theo Chương trình Môi trường Liên hợp quốc, kể từ thập niên 50 của thế kỷ trước, hơn 8,3 tỷ tấn sản phẩm nhựa đã được sản xuất, sử dụng, trong đó khoảng 60% lượng sản phẩm đó được chôn lấp hoặc thải thẳng ra môi trường.

“Những đặc tính bền, khó phân hủy của các sản phẩm nhựa, nilon đã và đang gây ô nhiễm môi trường, để lại những hậu quả khôn lường đối với sức khỏe con người và các loài động thực vật trên Trái Đất” - Bộ trưởng Trần Hồng Hà chia sẻ.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, ô nhiễm rác thải nhựa, đặc biệt là ô nhiễm rác thải nhựa đại dương đã trở thành vấn đề cấp bách toàn cầu. Vì vậy, giảm thiểu chất thải từ nhựa, nilon đã trở thành yêu cầu cấp bách ngay lúc này, trước hết bắt đầu từ việc giảm thiểu tiêu thụ các sản phẩm nhựa và nilon khó phân hủy, đặc biệt là các sản phẩm nhựa dùng một lần.

Cũng chính vì vậy, Ngày Môi trường thế giới năm 2018, Liên hợp quốc đã phát động chủ đề “Giải quyết ô nhiễm nhựa và nilon” nhằm tuyên truyền, vận động, kêu gọi mọi người cùng nhau thay đổi thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, qua đó góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường tự nhiên, bảo vệ sức khỏe con người.

Bên cạnh đó, Hội nghị bàn tròn về “Định hướng hình thành quan hệ đối tác hành động khu vực ASEAN về rác thải nhựa” trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Thế giới về ASEAN năm 2018, cũng đã khẳng định ô nhiễm rác thải nhựa là mối quan tâm lớn của khu vực ASEAN nói riêng và cả thế giới nói chung.

“Ô nhiễm rác thải nhựa là vấn đề có tính liên vùng, xuyên biên giới. Giải quyết vấn đề này cần có sự chung tay của các các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp và từng người dân Việt Nam trong nỗ lực chung của khu vực và toàn cầu” - Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.

Vì vậy, để tiếp nối các hoạt động hưởng ứng Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn năm 2018, góp phần giải quyết ô nhiễm nhựa, nilon trên phạm vi toàn cầu cũng như tại Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức phát động phong trào “Chống rác thải nhựa” nhằm kêu gọi những hành động thiết thực, thay đổi hành vi, thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, bao gồm cả túi nilon khó phân hủy, ngay hôm nay và ngay bây giờ.

Cần thống nhất nhận thức của cả cộng đồng

Tại Lễ phát động, thay mặt các đơn vị đồng tổ chức, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đã kêu gọi các cấp, các ngành, các cơ quan tổ chức, các doanh nghiệp và cộng đồng cùng thống nhất nhận thức, chung tay hành động chống rác thải nhựa.

Theo đó, Bộ trưởng đề nghị các cấp, ngành cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về tác hại của chất thải nhựa, túi nilon đối với kinh tế - xã hội, môi trường và sức khỏe con người; xây dựng các giải pháp hữu hiệu nhằm giảm thiểu tiêu thụ, tăng cường tái sử dụng, tái chế chất thải nhựa đến cộng đồng và người dân. Đồng thời cần tăng cường hợp tác toàn cầu, khu vực, quốc gia và mỗi địa phương cũng như cần các nhà quản lý, phà phân phối và đặc biệt là người tiêu dung thông minh… chúng ta sẽ thành công với mục tiêu giảm rác thải nhựa toàn cầu, rác thải nhựa đại dương và rác thải nhựa tại Việt Nam.
Tiên phong không dùng chai nhựa

Thứ hai, phát động phong trào "Chống rác thải nhựa" với sự tham gia trực tiếp của cộng đồng, vận động người tiêu dùng từ bỏ hành vi, thói quen sử dụng túi nilon khó phân hủy, đồ nhựa dùng một lần, khuyến khích sử dụng các sản phẩm dễ phân hủy, có thể tái sử dụng, thân thiện với môi trường. Kêu gọi các doanh nghiệp, siêu thị, trung tâm thương mại sử dụng các vật liệu thân thiện mới môi trường thay thế các sản phẩm nhựa sử dụng một lần.

“Buổi lễ phát động hôm nay sẽ bắt đầu cho những hành động cụ thể, bắt đầu cho một phong trào “sáng, sâu và rộng” trong toàn xã hội nhằm chống rác thải nhựa. Bộ TN&MT sẽ phối hợp, theo dõi, đánh giá, tổng kết và tôn vinh kịp thời các tổ chức, cá nhân tham gia tích cực, tiêu biểu và điển hình trong phong trào này…” – Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.  

Để hiện thực hóa những mục tiêu đó, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng cần đẩy mạnh việc nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sản xuất; hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển các sản phẩm có thể phân hủy, tái sử dụng, thân thiện với môi trường thay thế túi nilon, đồ nhựa dùng một lần.

Đặc biệt Bộ trưởng mong muốn và đề nghị các cơ quan thông tấn, báo chí đẩy mạnh tuyên truyền về nguy cơ ô nhiễm nhựa và nilon nhằm thay đổi thói quen, tiến tới từ bỏ thói quen sử dụng túi nilon, sản phẩm nhựa dùng một lần của người dân.

Đồng thời, người đứng đầu Bộ TN&MT mong muốn tăng cường hợp tác với các đối tác quốc tế về giải quyết rác thải nhựa thông qua thúc đẩy các hình thức hợp tác đối tác, hỗ trợ tiếp nhận công nghệ về quản lý, tái chế, xử lý chất thải nhựa, phát triển các sản phẩm dễ phân hủy, thân thiện với môi trường thay thế nhựa, nilon…

“Nhận thức được tác động nghiêm trọng do ô nhiễm rác thải nhựa, nilon, thời gian vừa qua, khối cơ quan Bộ TN&MT đã quán triệt việc hạn chế tối đa sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần và tôi vui mừng được biết, các tổ chức quốc tế, các đại sứ quán tại Việt Nam cũng đã phát động chiến dịch tương tự vì môi trường xanh, sạch Việt Nam. Vì vậy, tôi tin tưởng rằng, với chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước, nỗ lực của các cấp chính quyền, sự chung tay hành động của mỗi người dân, cộng đồng doanh nghiệp và hỗ trợ tích cực từ các tổ chức quốc tế, chúng ta sẽ thực hiện thành công, có hiệu quả phong trào “Chống rác thải nhựa” góp phần giữ gìn hành tinh xanh của chúng ta. ” - Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.

Phát biểu tại Lễ phát động, ông Kamal Malhotra, Đại diện thường trú của Liên hợp quốc tại Việt Nam cho biết: Ô nhiễm nhựa ở châu Á là một vấn đề lớn. Trên thực tế, 60% lượng rác thải nhựa thải ra biển có nguồn gốc từ 6 nước ở châu Á, trong đó có Việt Nam. Việc sử dụng túi nhựa một lần và năng lực xử lý rác thải còn hạn chế đã gây ra áp lực gia tăng về ô nhiễm môi trường và sức khỏe cộng đồng. Đây là thời điểm để kêu gọi hành động tập thể cùng đối phó với một trong những thách thức lớn trên toàn cầu và cần có sự vào cuộc của tất cả các chính phủ, doanh nghiệp và người dân.

Để chương trình chống rác thải nhựa ở Việt Nam phát huy hiệu quả, ông Kamal Malhotra Chính phủ nên dẫn đầu trong việc ban hành các chính sách mạnh mẽ nhằm ngăn chặn sản xuất và sử dụng túi nhựa dùng một lần không cần thiết. Khối doanh nghiệp tư nhân cần sáng tạo, áp dụng các mô hình kinh doanh để giảm thiểu tác động của của các sản phẩm đối với vùng hạ nguồn… Người dân phải là người sử dụng thông thái, áp dụng thói quen sử dụng tốt, đặc biệt đối với sản phẩm nhựa dùng một lần.

“Các hành động đơn lẻ không thể giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa, cần tiến hành các hành động chưa bao giờ thực hiện, cũng như suy nghĩ lại và đề xuất các chiến lược để thiết kế, sản xuất, giảm thiểu việc sử dụng túi nhựa dùng một lần; ban hành và thúc đẩy nghiên cứu các giải pháp thay thế và sản xuất bền vững. Để ứng phó với vấn nạn rác thải nhựa ngày càng gia tăng, Liên hợp quốc tại Việt Nam đã thực hiện Chiến lược chống rác thải nhựa, hình thành quy tắc ứng xử ngăn chặn rác thải nhựa. Các hành động đã được thực hiện ở các cơ quan thuộc Liên hợp quốc như dừng sử dụng cốc nhựa dùng một lần, túi nhựa cho các thùng rác đã được thay thế bằng túi nhựa sinh học..., tất cả các văn phòng đều có thể áp dụng biện pháp này. Liên hợp quốc cam kết đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam, các cơ quan Nhà nước thông qua tư vấn chính sách và nâng cao năng lực” - Ông Kamal Malhotra nhấn mạnh.

Ngay tại Lễ phát động, lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Trung ương Hội Liên Hiệp phụ nữ Việt Nam, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Trung ương Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam và các doanh nghiệp tham dự đã trao các cam kết tham gia “Phong trào chống rác thải nhựa” giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường với đại diện các tổ chức chính trị - xã hội, hiệp hội, doanh nghiệp.