Dự lễ trao giải có Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; cùng các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng: Vũ Đức Đam, Phó Thủ tướng Chính phủ; Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Đỗ Tiến Sỹ, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam; cùng đại diện các bộ, ngành Trung ương, tác giả, nhóm tác giả; dịch giả, các nhà xuất bản và các đơn vị liên kết xuất bản tham dự Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ V.

Năm nay, Giải thưởng Sách Quốc gia được trao cho 26 tác phẩm trong đó có 1 giải A, 9 giải B và 16 giải C cho 5 mảng sách: Chính trị, kinh tế; Khoa học xã hội và Nhân văn; Khoa học tự nhiên và Công nghệ; Văn hóa, văn học và nghệ thuật; Thiếu nhi. Các cuốn sách, bộ sách đoạt giải được đánh giá là những tác phẩm giàu tính sáng tạo, mang tinh thần nhân văn sâu sắc, những công trình nghiên cứu khoa học công phu, đồ sộ, có nhiều giá trị khoa học, xã hội và thực tiễn cao. Cuốn sách “Hoàng Việt nhất thống dư địa chí” của tác giả Lê Quang Định, dịch và chú giải Phan Đăng, do Nhà Xuất bản Thế giới liên kết Công ty cổ phần Sách Thái Hà ấn hành đã xuất sắc đạt giải A năm nay.

Bồi đắp tâm hồn người Việt

Phát biểu tại lễ trao giải, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam ghi nhận những đóng góp của những người làm trong ngành xuất bản trong suốt 70 năm qua: "Hôm nay, tôi thật sự xúc động vì đây không đơn thuần là lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia, mà còn là dịp để bày tỏ lòng biết ơn, sự ghi nhận trân trọng nhất đối với các thế hệ tác giả, nhóm tác giả, các thế hệ cán bộ đã làm trong ngành xuất bản, những người đã trực tiếp, gián tiếp làm nên những tác phẩm có giá trị không chỉ về tri thức, lịch sử mà quan trọng hơn là góp phần bồi đắp tâm hồn người Việt trong suốt 70 năm qua". 

Phó Thủ tướng biểu dương những giá trị mà Giải thưởng Sách quốc gia mang lại. Chưa đầy một năm sau khi được trao giải, một tác phẩm thiếu nhi Việt Nam đã được dịch và xuất bản ở nhiều quốc gia. Điều này giúp phổ biến giá trị văn hóa Việt.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá Giải thưởng Sách quốc gia có một vị trí không thể thay thế và ngày càng quan trọng, đóng góp vào sự phát triển của văn hóa, lan tỏa tri thức. Ông bày tỏ mong muốn Giải thưởng Sách quốc gia ngày càng có uy tín hơn, là cái nôi cho ngành xuất bản.

"Như Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu trong Hội nghị Văn hóa toàn quốc: "Văn hóa còn thì dân tộc còn". Ngành xuất bản, đặc biệt là các tác giả, các dịch giả giữ một vai trò không thể thiếu trong việc duy trì dân tộc và để dân tộc chúng ta cường thịnh. Trong yêu cầu công cuộc đổi mới, tất cả chúng ta phải đối mặt với rất nhiều thách thức và đặc biệt là ngành xuất bản trong những năm gần đây. Nhưng chúng ta rất vui mừng nhận thấy nhờ sự nỗ lực của ngành xuất bản, mặc dù trong những điều kiện rất khó khăn, kể cả trong đại dịch của Covid-19, chúng ta vẫn ra được nhiều đầu sách, nhiều bộ sách không chỉ có giá trị về nội dung mà kể cả về hình thức và đặc biệt là cùng với đó các phương thức để lan truyền các nội dung của sách, ảnh hưởng rất tích cực đến văn hóa đọc của người Việt Nam".

Các đồng chí Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Mạnh Hùng và Tổng Giám đốc Đài tiếng nói Việt Nam Đỗ Tiến Sỹ trao giải B.

Theo Phó Thủ tướng, nội dung một cuốn sách không chỉ là giá trị của giải thưởng mà còn là nỗ lực của tất cả hệ thống trong việc ứng dụng công nghệ để phổ biến các giá trị văn hóa nói chung. Ngành xuất bản kế thừa truyền thống 70 năm sẽ tiếp tục cho ra đời nhiều tác phẩm hay và đẹp hơn nữa, góp phần bồi đắp di sản văn hóa của dân tộc suốt mấy nghìn năm qua.

Giá trị giải thưởng đã được nâng lên

Phát biểu khai mạc buổi lễ, ông Hoàng Vĩnh Bảo, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia khái quát hành trình 5 năm Giải thưởng Sách quốc gia qua một vài nét nổi bật. Trong đó, qua các mùa giải, số lượng nhà xuất bản tham gia, số lượng sách tranh cử, số lượng tác phẩm được vinh danh tăng. Cụ thể, trong 5 năm qua, các nhà xuất bản và đơn vị làm sách đã đề cử 1.548 tên sách, bộ sách với 1.982 cuốn. Có tổng cộng 139 tên sách, bộ sách đoạt giải thưởng Sách Quốc gia với 14 giải A, 55 giải B, 70 giải C.

Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm và Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam Hoàng Vĩnh Bảo trao giải C.

Qua các năm, quy trình chấm giải và quy định tỷ lệ bỏ phiếu được quy định rõ và cụ thể hơn. Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia thường xuyên mời hơn 70 chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý có đủ tiêu chuẩn và điều kiện tham gia chấm giải, trong đó có nhiều chuyên gia đầu ngành, nhà khoa học có uy tín, phù hợp với chuyên ngành sách, trong đó có nhiều thành viên trẻ. Giá trị giải thưởng đã được nâng lên.

Báo cáo về Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ năm, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam cho biết giải lần này có 48/57 nhà xuất bản với 298 bộ sách và tên sách, gồm 386 cuốn. So với mùa giải trước, mùa giải lần này có nhiều hơn một nhà xuất bản tham gia; nhiều hơn 14 tên sách và bộ sách; 21 cuốn sách.

Theo ông Bảo, dù chịu nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19 song các nhà xuất bản, nhà phát hành sách vẫn có bước chuyển biến linh hoạt, với tinh thần vượt khó tốt, ý thức cao vẫn có sách chất lượng để phát hành, tham gia giải.

Về quy trình chấm giải, ông Bảo nhận định các Hội đồng chấm giải luôn bám sát quy chế giải thưởng, thực hiện đúng quy trình chấm chéo… Cuốn nào cũng chấm điểm có bản nhận xét, đánh giá theo mẫu quy định.

Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia nhận định các cuốn sách được đề xuất Giải thưởng đều bảo đảm chất lượng, có nội dung phong phú, hình thức đẹp, có tính đa ngành, đa mục tiêu và hướng đến nhiều đối tượng độc giả khác nhau. Nhiều cuốn sách, bộ sách có giá trị lý luận và thực tiễn cao, có tính thời sự và đang được xã hội quan tâm.

Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ năm khép lại một mùa giải thành công, giữ nguyên giá trị, tôn vinh những người viết sách và tạo cảm hứng, động lực cho những người hoạt động trong ngành xuất bản tiếp tục góp phần phát hiện, lưu giữ, quảng bá những tác phẩm có giá trị đến với đông đảo bạn đọc, thúc đẩy sự nghiệp xuất bản phát triển theo đúng định hướng và phù hợp với xu hướng hội nhập./.