Dân tộc Việt Nam có nền văn hiến, bề dày văn hóa hàng nghìn năm với nhiều phẩm chất tốt đẹp. Phó Thủ tướng trích dẫn câu nói của Bác Hồ “Người Việt có những phẩm chất tốt đẹp như: anh hùng, dũng cảm, hăng hái, cần cù, lương thiện, tự trọng”.
Tuy nhiên, trong thực tế đời sống hiện nay, Phó Thủ tướng nhận định, vẫn còn nhiều biểu hiện, hành vi thiếu văn hóa, cụ thể như: chen lấn không xếp hàng, không có ý thức giữ gìn vệ sinh công cộng, trễ giờ, lãng phí… Những biểu hiện này không phải là bản chất của dân tộc Việt mà nó là căn bệnh chung của những nước đang phát triển, do quá chú ý đến tăng trưởng kinh tế mà thiếu sự quan tâm đúng mức đến bảo vệ môi trường, đến các vấn đề văn hóa xã hội.
Trong bối cảnh này, vai trò của báo chí là vô cùng quan trọng, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh. Các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương cần phải tăng lượng tin bài, hình thành thêm các chuyên mục nêu các gương tốt, phê phán các hành vi xấu, từ đó tạo ra sự chuyển biến hành vi của mọi người dân trong xã hội. Báo Nhân Dân có mục Người tốt Việc tốt, Đài VTV có chuyên mục Việc tử tế, báo Tuổi trẻ có Ngày hội hoa hướng dương. Nhưng cần có thêm nhiều hơn nữa các chuyên mục như vậy để tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ hơn. Đồng thời cần khuyến khích các nhà văn hóa, các nhà khoa học cùng hợp tác với các nhà báo để viết nên những tác phẩm báo chí giàu sức thuyết phục, dễ hiểu, sử dụng các phương thức truyền thông mới nhằm thay đổi, làm chuyển biến hành vi ứng xử của người dân.
Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng,Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi cho biết trong thời gian tới Hội sẽ triển khai tổ chức Giải báo chí về văn hóa ứng xử và sẽ tổ chức lễ trao giải báo chí về văn hóa ứng xử trong Hội báo toàn quốc năm 2020.
Cũng tại Hội thảo, các đại biểu đến từ các Bộ ngành, cơ quan báo chí như Bộ Nội vụ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam, Đài Truyền hình Hà Nội, báo Đại biểu nhân dân … đã có nhiều bài tham luận quan trọng về vai trò của báo chí trong truyền thông về chuẩn mực văn hóa.
Hội thảo là một sự kiện nằm trong khuôn khổ Hội báo toàn quốc 2019 tổ chức tại Bảo tàng Hà Nội từ ngày 15-17/3/2019.