Nền tảng và khởi đầu trong kỷ nguyên số

 

Công nghệ trí tuệ nhân tạo được ứng dụng trong học tập, suy luận, nhận thức, khả năng hiểu ngôn ngữ thông qua một chương trình máy tính. Google, Facebook, Apple hay nhiều công ty công nghệ thông tin trên thế giới đều đang sử dụng công nghệ này trong các công nghệ dịch thuật như dịch văn bản tự động, thông dịch tại chỗ hay dịch vụ dịch thuật bằng giọng nói. 

Gần đây, nếu bạn để ý, Google translate đã dịch các đoạn ngôn ngữ tiếng Anh sang tiếng Việt đã gần sát nghĩa với người dùng Việt Nam, hay đôi khi bạn lướt web, tìm kiếm các thông tin trên mạng Internet là sau một vài giờ, bạn sẽ nhận được các hình ảnh quảng cáo về nội dung đó từ Facebook hay từ Google. Thật ra các hệ thống trên đã kịp thời thu thập các thông tin tìm kiếm của bạn, sử dụng máy học (machine learning – ML) và AI để phân tích các dữ liệu bạn tìm kiếm, hành vi click chuột của bạn và sau đó, hệ thống sẽ phân tích đưa ra các gợi ý phù hợp nhất cho bạn. Dần dần, công nghệ đã tự động bắt kịp với nhu cầu của người dùng trên cơ sở thói quen của người dùng khi truy cập internet.

 

Hiện nay, ở các nước phát triển, công nghệ AI đã được ứng dụng vào thực tế và đang là xu hướng trong tương lai. Chẳng hạn như xe tự hành của hãng Tesla – hiện nay đang là top những phương tiện giao thông không người lái tốt nhất hiện nay, nó sử dụng rất nhiều công nghệ, trong đó có công nghệ nhận diện, công nghệ phân tích hình ảnh, hệ thống tín hiệu không dây…và được xử lý bằng hệ thống ML và AI để đưa ra quyết định. Nhiều vụ tai nạn giao thông đã được dự báo trước khi con người kịp phát hiện ra khi tham gia giao thông trên đường. Những điểm này có thể thấy công nghệ AI đã và đang đem lại nhiều lợi ích cho người sử dụng nó.

 

Quay lại với xuất phát điểm của trí tuệ nhân tạo hay trí thông minh nhân tạo là trí tuệ được biểu diễn bởi bất cứ một hệ thống nhân tạo nào. Thuật ngữ này thường dùng để nói đến các máy tính có mục đích không nhất định và ngành khoa học nghiên cứu về các lý thuyết và ứng dụng của trí tuệ nhân tạo.

 

Trí tuệ nhân tạo - Ảnh nguồn: Genk.vn

 

Nhiều người từng nghĩ rằng, AI là tác tác phẩm khoa học viễn tưởng, chỉ là tưởng tượng mà ra, hình thành nó là điều không tưởng, tuy nhiên, trên thực tế nó là một trong những ngành trọng yếu của ngành Khoa học máy tính. Trí thông minh nhân tạo liên quan đến cách cư xử, sự học hỏi và khả năng thích ứng thông minh của máy móc. Các ví dụ ứng dụng bao gồm các tác vụ điều khiển, lập kế hoạch và lập lịch (scheduling), khả năng trả lời các câu hỏi về chẩn đoán bệnh, trả lời khách hàng về các sản phẩm của một công ty, nhận dạng chữ viết tay, nhận dạng tiếng nói và khuôn mặt. Bởi vậy, trí thông minh nhân tạo đã trở thành một môn học, với mục đích chính là cung cấp lời giải cho các vấn đề của cuộc sống thực tế. Ngày nay, các hệ thống nhân tạo được dùng thường xuyên trong kinh tế, y dược, các ngành kỹ thuật và quân sự, cũng như trong các phần mềm máy tính thông dụng trong gia đình và trò chơi điện tử.

 

AI được chính trí tuệ con người lập trình tạo nên với mục tiêu giúp máy tính có thể tự động hóa các hành vi thông minh như con người. Trí tuệ nhân tạo khác với việc lập trình logic trong các ngôn ngữ lập trình là ở việc ứng dụng các hệ thống học máy để mô phỏng trí tuệ của con người trong các xử lý mà con người làm tốt hơn máy tính. Cụ thể, trí tuệ nhân tạo giúp máy tính có được những trí tuệ của con người như: biết suy nghĩ và lập luận để giải quyết vấn đề, biết giao tiếp do hiểu ngôn ngữ, tiếng nói, biết học và tự thích nghi,…Trí tuệ nhân tạo bao gồm các cơ sở lý thuyết và việc lập trình xây dựng của các hệ thống máy tính có thể thực hiện các nhiệm vụ thường đòi hỏi trí thông minh của con người như nhận thức thị giác, nhận dạng giọng nói, ra quyết định và dịch giữa các ngôn ngữ. 

 

Thách thức ứng dụng AI trong tương lai

 

Máy tính chơi cờ vây với Đại kiện tướng, công nghệ nhận diện khuôn mặt trên iPhoneX, công nghệ nhà thông minh,… là những cụm từ chúng ta thấy rất nhiều trên các mặt báo, tờ báo điện tử nói về ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong đời sống, hay thiết bị xe tự hành, ứng dụng dự báo thời tiết…là những sản phẩm ứng dụng của Trí tuệ nhân tạo trong đời sống hiện tại. Làm sao con người tiếp cận được, sử dụng AI có hiệu quả là điều mà ai cũng mong muốn, tuy nhiên cũng cần xem xét một vài yếu tốt có thể ảnh hưởng tới việc tiếp cận và sử dụng công nghệ này như sau:

 

1. Nguồn nhân lực phát triển

Dù biết rằng, AI đã được chia sẻ trên cộng đồng thông tin và truyền thông, được nhiều nhà cung cấp dịch vụ triển khai, tuy nhiên, nguồn nhân lực phát triển trong lĩnh vực này tại Việt Nam vẫn còn rất hạn chế. Hiện nay, việc cần thiết là đầu tư cho các lập trình viên, các nhà phát triển chuyên nghiệp thật xuất sắc trong việc phát triển lĩnh vực AI này. Có cơ chế đặc thù, chính sách ưu đã cho đội ngũ này để tập trung phát triển sao cho mang lại nhiều lợi ích nhất cho việc phát triển.

 

2. Ứng dụng vào thực tiễn

Theo xu hướng, việc ứng dụng AI vào thực tiễn hiện nay rất nhiều, lấy ví dụ như:

 * Ứng dụng trong lĩnh vực Y tế: Vấn đề chăm sóc sức khỏe, dự báo tình hình sức khỏe của con người, đặc biệt là dự báo và phòng ngừa, chăm sóc sức khỏe và phòng ngừa, cải thiện lão hóa và nâng cao kỹ thuật của bác sĩ là điều đang được rất quan tâm. Để xây dựng hệ thống AI trong ngành Y tế thì đầu vào cần có là nguồn dữ liệu liên quan tới cân nặng, sức khỏe, độ tuổi, hàm lượng calo tiêu thụ trong một ngày, nhóm máu, các dữ liệu liên quan tới ngành Y tế, thuốc, bác sĩ, cơ sở vật chất… “Hệ thống chăm sóc sức khỏe sử dụng công nghệ AI” có thể dự đoán được tình trạng sức khỏe, đưa ra các chỉ định hướng dẫn nhằm nâng cao sức khỏe, đảm bảo phát triển một cách bình thường, ổn định, dự đoán được mức năng lượng, lượng thức ăn cần cung cấp cho cơ thể một ngày…, nếu người đó bị đau ốm, có thể đưa ra những “dự báo”, “liều thuốc” để có thể chưa trị….với cách làm như vậy, có thể tiết kiệm được rất nhiều tiền bạc trong vấn đề khám chữa bệnh cho người bệnh nhân.

 

AI với sức khỏe - Ảnh nguồn: AdobeStock

 

* Ứng dụng phân tích dữ liệu, kinh tế xã hội phục vụ quản lý điều hành thành phố thông minh trong tương lai:

Hệ thống này có chức năng thu thập, tổng hợp dữ liệu của thành phố theo các lĩnh vực: Y tế, giáo dục, du lịch, kinh tế - xã hội, môi trường … thành cơ sở dữ liệu tập trung, liên ngành, sử dụng các công nghệ hiện đại như: Big data, máy học (ML), trí tuệ nhân tạo (AI)...để hỗ trợ thành phố ra quyết định, xử lý các tình huống liên quan tới các lĩnh vực của thành phố. Hiển thị các thông tin liên quan tới mạng lưới điện của thành phố, các địa điểm có thể cúp điện, bị quá tải được hoặc các sự cố liên quan tới đường truyền tải điện của thành phố. Hệ thống các đèn chiếu sáng của thành phố cũng được hiển thị ở đây để nhằm điều phối nguồn điện chiếu sáng khi không cần thiết. Hệ thống theo dõi nguồn nước, chất lượng nước uống của thành phố..[một số ý tưởng, giải pháp …Hệ thống cảnh báo vùng dịch bệnh, nhiễm bệnh thông qua bản đồ GIS…Kết nối tới các hệ thống CSDL liên quan tới việc phân tích dữ liệu kinh tế, xã hội của thành phố như: hệ thống CSDL dân cư, hệ thống CSDL đất đai, CSDL các ngành… và nhiều ứng dụng khác.

 

Cho tới thời điểm hiện tại, nhiều hướng phát triển, nhiều thành tựu mới của AI đã được thế giới công nhận, gần đây nhất là khả năng nhận diện khuôn mặt bằng cách sử dụng các cảm biến và camera trên điện thoại Iphone X, cho thấy xu hướng phát triển này là rất mạnh mẻ. Hay các hệ thống chatbox “hệ thống hội thoại tự động” trên các ứng dụng tán gẫu (chat) cũng đã phát triển mà chúng ta đã thấy trên Facebook. AI cũng có thể vượt xa hơn trí tuệ thật sự của con người và có thể thay đổi được cách suy nghĩ của chúng ta khi tiếp cận nó với công nghệ thông tin trong tương lai. Dù AI có phát triển tới đâu, đem lại nhiều tiện ích cho con người, nhưng AI vẫn do con người phát triển và điều khiển, cũng rất khó để nói về tương lai của trí tuệ nhân tạo, nhưng những gì AI đã và đang mang tới là những thứ tốt đẹp, hướng tới người dùng một cách thuận tiện dễ dàng nhất./.