Bảng đánh giá mà ông Nguyễn Ngọc Hùng, Phó phòng Nội vụ huyện Mường Ảng cho phóng viên biết về công tác CCHC trên địa bàn từ huyện đến các xã trong những năm qua đều đạt kết quả khá tốt. Các hồ sơ, đơn thư khiếu nại đều được giải quyết kịp thời, không tồn đọng; văn hóa công sở được thực hiện nghiêm túc; các thủ tục hành chính được giảm bớt, công nghệ thông tin được ứng dụng triển khai... Tuy nhiên, tìm hiểu thực tế thì ngoài Ẳng Nưa là xã thực hiện khá tốt công tác CCHC thì một số xã còn rất nhiều hạn chế. Trong các nội dung chúng tôi tìm hiểu, gồm: Kết quả rà soát, hệ thống, công khai các thủ tục hành chính; kết quả tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của tổ chức, công dân về thủ tục hành chính; cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông; thực hiện quy chế văn hoá công sở; nâng cao hiệu quả sử dụng thời giờ làm việc của cán bộ, công chức, viên chức nhà nước... cho thấy nhiều xã chưa chấp hành nghiêm túc các quy định. Trong giờ hành chính nhiều cán bộ không đeo thẻ công chức; một số bộ phận không có người trực làm việc. Một số cán bộ chủ chốt mặc dù đã quá thời gian làm việc nhưng vẫn chưa có mặt tại công sở; thậm chí một số cán bộ uống rượu trưa...

Ẳng Cang là xã được UBND huyện Mường Ảng chọn đẩy mạnh CCHC, trong đó chú trọng thực hiện cơ chế “một cửa” và “một cửa liên thông”. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt được thì công tác CCHC ở xã Ẳng Cang còn tồn tại nhiều bất cập, khó khăn. Cụ thể, nơi làm việc của bộ phận “một cửa” ở UBND xã Ẳng Cang không đáp ứng yêu cầu về diện tích, thiết kế cũng như trang thiết bị theo quyết định của Chính phủ. Việc niêm yết công khai các thủ tục hành chính vẫn chưa đảm bảo nên ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả giải quyết công việc cho người dân. Ông Lò Văn Chiến, Chủ tịch UBND xã Ẳng Cang, cho biết: UBND xã chỉ đạo thực hiện nghiêm túc các quy định, thủ tục hành chính, kiểm soát chặt chẽ từ khâu tiếp nhận hồ sơ đến thời hạn giải quyết và trả kết quả. Tuy nhiên vẫn còn nhiều hạn chế, cơ sở vật chất phục vụ tại bộ phận “một cửa” và “một cửa liên thông” chưa đáp ứng yêu cầu công việc; đội ngũ cán bộ, công chức làm việc còn thiếu, trình độ, kỹ năng chuyên môn chưa cao.

Hạn chế về cơ sở vật chất chỉ là một phần, điều quan trọng nhất để thực hiện thành công cải cách thủ tục hành chính vẫn là đội ngũ cán bộ công chức, viên chức - những người trực tiếp tiếp xúc và giải quyết công việc cho người dân. Tại bộ phận “một cửa” của xã Ẳng Cang được bố trí 6 cán bộ, gồm: Địa chính, tư pháp, văn phòng. Tuy nhiên khi chúng tôi đến làm việc chỉ có 2 người là cán bộ văn phòng và tư pháp. Lý giải việc một số cán bộ chuyên môn vắng mặt, ông Chiến cho biết “một số người đi tham gia các môn thể thao trên huyện”.

Theo quy định hiện hành, thời gian làm việc tại cơ quan hành chính Nhà nước, gồm cả UBND cấp xã: Buổi sáng, bắt đầu từ 7 giờ kết thúc lúc 11 giờ 30 phút; buổi chiều từ 13 giờ 30 đến 17 giờ (trừ ngày nghỉ theo quy định). Nhưng thực tế ở tỉnh ta, tình trạng cán bộ, công chức cấp xã, đặc biệt là vùng cao, vùng sâu làm việc theo “giờ cao su” còn khá phổ biến. Gần đây nhất, chiều ngày 3/3/2017, trong giờ hành chính, khi chúng tôi đến liên hệ công tác tại UBND xã Pa Thơm, huyện Điện Biên, cả xã chỉ có chủ tịch UBND xã và 3 cán bộ phòng “một cửa”. Tại thời điểm đó, một số phòng làm việc có mở cửa nhưng không có người và một số phòng làm việc khác vẫn “cửa đóng then cài”. Tiếp chúng tôi, ông Lò Văn Hoàn, Chủ tịch UBND xã Pa Thơm giải thích “do mất điện nên mọi người vừa đi ra ngoài”. Khi chúng tôi ngỏ ý muốn tìm hiểu về kết quả công tác CCHC, ông Hoàn cho biết mọi thông tin đều... nằm trong máy tính, nhưng mất điện nên không thể cung cấp cho phóng viên được! Ngay cả kết quả nổi bật nhất xã đạt được trong những năm qua cũng khó... nhớ; phải có văn bản mới nhớ được.

Có một thực tế hiện nay là còn nhiều cán bộ chủ chốt cấp xã còn nhận thức chưa đầy đủ về công tác CCHC. Họ cho rằng, công tác CCHC chỉ là việc rút gọn, làm đơn giản hóa các loại văn bản, thủ tục hành chính để nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Nhưng lại không nắm được hết công tác CCHC được triển khai với 6 nội dung cơ bản gồm: Cải cách thủ tục hành chính; thể chế; tổ chức bộ máy hành chính nhà nước; Cải cách, đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; Cải cách tài chính công và hiện đại hóa nền hành chính Nhà nước. Còn việc đơn giản hóa các văn bản, thủ tục hành chính cũng như cắt bỏ, giảm các loại phí, lệ phí không cần thiết; minh bạch, công khai thủ tục hành chính chỉ là một trong những mục tiêu thuộc nội dung “Cải cách thủ tục hành chính” mà thôi.

Cùng một quy trình nhưng có nơi làm tốt, có nơi làm kém. Điều này cho thấy, vấn đề con người mang yếu tố quyết định. Vì vậy, muốn cải cách hiệu quả, trước hết phải cải cách, thay đổi tư duy, lề lối làm việc của cán bộ làm công việc liên quan đến thủ tục hành chính. Đồng thời thực hiện kỷ cương, nêu cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu, xử lý nghiêm cán bộ vi phạm để làm gương.