Ngoài nêu bật những kết quả đã đạt được trong năm 2017, Báo cáo cũng đưa ra các phương hướng chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ năm 2018.

Hoàn thành tốt 5 nhiệm vụ trọng tâm

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, trong năm 2017, công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã đạt được nhiều kết quả, trong đó nổi bật là:

Về triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng, Quốc hội: Ngay đầu năm, Chính phủ xác định chủ đề hành động để triển khai các nghị quyết của Trung ương và Quốc hội. Ngay sau Hội nghị Trung ương 4, 5, 6 (khóa XII) và 2 kỳ họp Quốc hội, Chính phủ đã kịp thời ban hành và triển khai các chương trình hành động về: Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN.

Đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh. Cơ cấu lại, đổi mới, nâng cao hiệu quả doanh nghiệp (DN) Nhà nước; phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế.

Đổi mới sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đổi mới hệ thống tổ chức, quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập. Bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới; công tác dân số trong tình hình mới.

Trong đó, một số nội dung được quán triệt bằng hội nghị toàn quốc. Đồng thời, trong năm đã trình 27 đề án, báo cáo theo Chương trình làm việc của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng.

Về thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Hiến pháp, Luật Tổ chức Chính phủ về quy chế làm việc: Chính phủ bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ; chỉ đạo, điều hành bộ máy hành chính thống nhất, tập trung thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ theo tinh thần phục vụ nhân dân và DN, lấy sự hài lòng của nhân dân và DN làm thước đo.

Thủ tướng Chính phủ và các thành viên Chính phủ với kế hoạch rõ ràng, phân công cụ thể, thống nhất hành động, đoàn kết, chung sức, đồng lòng, quyết tâm với tinh thần trách nhiệm cao nhất; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, quản lý, chỉ đạo, điều hành. Đề cao vao trò của bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, chịu trách nhiệm quản lý Nhà nước về ngành, lĩnh vực; đồng thời coi trọng trách nhiệm tham gia công việc chung của Chính phủ với tư cách thành viên Chính phủ; tạo sự thống nhất, minh bạch trong thực hiện nhiệm vụ của Chính phủ, Thủ tướng.

Về xây dựng thể chế, chính sách: Chủ động xây dựng thể chế, xác định hoàn thành thể chế là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu, dành thời gian ưu tiên cho thảo luận về các dự án tại các phiên họp thường kỳ, tổ chức riêng 2 phiên chuyên đề về xây dựng pháp luật.

Trong năm, Chính phủ đã thảo luận thông qua 18 dự án luật, trình Quốc hội; ban hành 134 nghị định, 48 quyết định quy phạm pháp luật của Thủ tướng về cơ chế, chính sách trên các lĩnh vực thẩm quyền. Trong đó, hoàn thành việc ban hành 34 văn bản quy định chi tiết thi hành pháp luật, pháp lệnh theo tiến độ, chấm dứt tình trạng nợ đọng văn bản quy định chi tiết thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Ban hành 121 quyết định, 45 chỉ thị, 3.277 văn bản chỉ đạo, điều hành khác để chỉ đạo, giải quyết các vấn đề cụ thể.

Thực hiện rà soát tổng thể pháp luật về đất đai, xây dựng, nhà ở, môi trường, đầu tư kinh doanh, kiểm tra chuyên ngành và quy hoạch; quyết tâm sửa đổi các quy định gây vướng mắc, cản trở, bước đầu đã xác định phải sửa 33 luật liên quan.

Với tinh thần quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc hoàn thiện thể chế theo hướng thống nhất, đồng bộ, toàn diện, công khai, minh bạch và bảo đảm thực thi nghiêm minh đã tạo niềm tin, lan tỏa thành động lực cho cộng đồng DN yên tâm đầu tư, kinh doanh.

Về điều hành phát triển kinh tế-xã hội và giải quyết các vấn đề trọng tâm, phát sinh: Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chủ động chỉ đạo tập trung giải quyết những vấn đề lớn, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm tăng trưởng theo mục tiêu, kịp thời xử lý những vấn đề phát sinh. Nổi bật là:

Kiên định, không điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng 6,7% đã được Quốc hội thông qua. Không tăng sản lượng khai khoáng, chuyển dần từ sử dụng cơ chế chính sách ưu đãi chủ yếu sang coi trong xây dựng thể chế, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh. Lần đầu tiên Chính phủ có kịch bản tăng trưởng cho từng quý và cả năm, đặt ra các giải pháp tăng trưởng cụ thể cho từng ngành, lĩnh vực của nền kinh tế. Đồng thời có chỉ đạo chuyên đề cho phát triển kinh tế.

Để các nhiệm vụ, giải pháp trên trở thành kết quả cụ thể, Thủ tướng chỉ đạo Tổ công tác đôn đốc, kiểm tra chuyên đề để việc thực hiện các nhiệm vụ  thúc đẩy tăng trưởng của các bộ, ngành, tập đoàn, tổng công ty. Qua kiểm tra, các đơn vị đều có cam kết bằng kế hoạch cụ thể, đã thực hiện theo cam kết và hoàn thành chỉ tiêu của ngành trong cơ cấu tăng trưởng.

Khuyến khích tinh thần khởi nghiệp, coi DN là động lực phát triển kinh tế, khẳng định năm 2017 là năm giảm chi phí cho DN. Ngay sau Hội nghị Trung ương 5, Chính phủ đã tổ chức Hội nghị với DN mang chủ đề “Đồng hành cùng DN” quy mô lớn nhất từ trước tới nay (trên 10.000 DN). Ngay tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg chấn chỉnh hoạt động thanh tra, kiểm tra DN, yêu cầu không được thanh tra, kiểm tra DN quá 1 lần/năm. Sau Hội nghị ban hành Chỉ thị cụ thể hóa tinh thần đồng hành cùng DN. Đồng thời, Chính phủ đã 2 lần thảo luận chuyên đề về các giải pháp giảm chi phí, hỗ trợ DN phát triển.

Để đạt mức tăng chỉ số sản xuất công nghiệp, Chính phủ chỉ đạo rà soát, đưa ra những nhóm ngành cụ thể có khả năng tăng trưởng và còn dư địa tăng trưởng, lập kịch bản chi tiết, giao nhiệm vụ cho từng ngành quan trọng gắn với tái cơ cấu hoạt động của một số tập đoàn, tổng công ty hoạt động trong những lĩnh vực sản xuất lớn của nền kinh tế.

Tìm hướng đi mới cho phát triển nông nghiệp, đã thực hiện một số giải pháp trọng điểm nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đặc biệt là chính sách khuyến khích tích tụ, tập trung đất đai, ưu đãi thuế, tín dụng… Tổ chức các hội nghị chuyên đề về phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp thông minh, sản phẩm chủ lực, phát triển ngành tôm, về lúa gạo vùng ĐBSCL. Đặc biệt, Hội nghị về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với BĐKH với sự tham gia của gần 1.000 đại biểu, hàng trăm nhà khoa học, nhiều tổ chức quốc tế… đã đánh giá một cách toàn diện, khoa học, biện chứng để chuyển hóa thách thức, tận dụng cơ hội, phát triển nhanh và bền vững khu vực ĐBSCL. Sau Hội nghị đã có Nghị quyết chuyên đề về phát triển bền vững ĐBSCL  thích ứng với BĐKH.

Triển khai Nghị quyết Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; xử lý vướng mắc, tạo thuận lợi về thủ tục xuất nhập cảnh, miễn thị thực, cấp thị thực điện tử, nâng cao chất lượng nhân lực, quản lý điểm đến, chấn chỉnh và tăng cường quản lý hình thức du lịch “0 đồng”. Năm 2017, khách du lịch quốc tế đạt trên 13 triệu lượt, tăng 30% so với năm 2016.

Thị trường chúng khoán phái sinh đã đi vào hoạt động thông suốt, góp phần hoàn thiện thị trường tài chính chứng khoán Việt Nam theo thông lệ quốc tế, thúc đẩy thu hút các nguồn lực đầu tư xã hội.

Chỉ đạo quyết liệt, thoái vốn ở những DN Nhà nước không cần nắm giữ theo hình thức đấu thầu, bảo đảm lợi ích Nhà nước, tránh tiêu cực, thất thoát. Năm 2017 đã thoái được theo giá trị sổ sách là 8.749 tỷ đồng, thu về 135.223 tỷ đồng, trong đó có những DN thoái được số vốn rất lớn như Sabeco, Vinamilk… Tổng thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nộp ngân sách đạt 221,1% kế hoạch Quốc hội giao.

Trước tình trạng khai thác cát sỏi gây sạt lở bờ sông, thu hẹp đất liền, làm thay đổi dòng chảy, thất thoát tài nguyên, Chính phủ yêu cầu rà soát, xây dựng quy hoạch để quản lý; tạm dừng cấp mới giấy phép các dự án tận thu cát; kiểm tra, giám sát chặt chẽ các dự án đang thực hiện; mở đợt cao điểm chống “cát tặc”, đến nay số vụ vi phạm đã giảm 80%.

Tập trung rà soát các quy hoạch, kiểm soát chặt chẽ việc đánh giá tác động môi trường, kiên quyết không cấp phép, dừng chủ trương đầu tư đối với các dự án có nguy cơ gây ô nhiễm cao; xử lý nghiêm vi phạm pháp luật về môi trường. Hoàn thành cơ bản việc khắc phục sự cố môi trường tại công ty Formosa; hoạt động kinh tế-xã hội 4 tỉnh ven biển miền Trung đã ổn định trở lại.

Kiên quyết thực hiện nghiêm chủ trương đóng cửa rừng tự nhiên, không cấp phép các dự án thủy điện có nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh thái. Chính phủ đã tổ chức 3 hội nghị toàn quốc bàn giải pháp ngăn chặn nạn phá rừng.

Công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhân dân, DN đã góp phần hạn chế tối đa thiệt hại về người và tài sản, sớm ổn định đời sống, sản xuất cho đồng bào. Lãnh đạo Chính phủ trực tiếp đi thị sát, kiểm tra, thăm hỏi, động viên, chỉ đạo ứng phó ở những vùng trọng điểm.

Tập trung xử lý những tồn tại, yếu kém của 12 dự án thua lỗ lớn, Thủ tướng thành lập BCĐ, lập phương án xử lý cụ thể, giao 217 nhiệm vụ cho các bộ, cơ quan, đồng thời giao Tổ công tác tổ chức kiểm tra việc thực hiện các nhiệm vụ này. Đến nay, 142 nhiệm vụ đã hoàn thành, 5 nhà máy đã sản xuất ổn định, khắc phục dần thua lỗ. Các dự án khác đều có lộ trình xử lý cụ thể theo nguyên tắc thị trường, kiên quyết không dùng ngân sách để bù lỗ, không kéo dài gây thiệt hại cho Nhà nước.

Hoàn thiện thể chế quản lý dược theo hướng công khai, minh bạch, chống thao túng thị trường, bảo đảm giá thuốc hợp lý. Tổ chức Hội nghị phát triển ngành dược liệu Việt Nam nhằm thúc đẩy, phát huy lợi thế nguồn dược liệu trong nước. Thí điểm thành lập BQL an toàn thực phẩm và thanh tra chuyên ngành tại một số địa phương.

Trước xu hướng cách mạng công nghiệp 4.0, đã thực hiện nhiều giải pháp thúc đẩy ứng dụng KHCN, khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo và hỗ trợ phát triển thị trường KHCN. Hình thành và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, kết nối sâu rộng, thực chất với các hệ sinh thái khởi nghiệp trong khu vực và thế giới. Chỉ số Đổi mới sáng tạo (GII) của Việt Nam năm 2017 tăng bậc, từ vị trí 59 lên vị trí 47/127 quốc gia và là thứ hạng cao nhất của Việt Nam từ trước đến nay.

Quan tâm, có chính sách phát triển văn học nghệ thuật, đội ngũ văn nghệ sĩ. Lần đầu tiên trong 70 năm qua, Thủ tướng đến thăm và làm việc với Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam.

Tiếp tục nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công, kiên quyết thu hồi ô tô trang bị không đúng đối tượng; rà soát tổng số ô tô dư thừa để điều chuyển; chỉ đạo chấm dứt ngay việc các địa phương, cơ quan Nhà nước nhận xe biếu, tặng của DN trái quy định.

Quyết tâm cải cách TTHC. Trong năm ban hành 16 nghị quyết đơn giản hóa TTHC, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư. Hàng nghìn TTHC, gần 3.000 điều kiện kinh doanh bất hợp lý đã được cắt giảm, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch hướng tới tiêu chuẩn của OECD. Cải cách toàn diện công tác quản lý, kiểm tra chuyên ngành, tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động XNK; tập trung sửa đổi, đồng bộ hóa văn bản quản lý; xã hội hóa hoạt động đánh giá sự phù hợp phục vụ kiểm tra chuyên ngành; đẩy mạnh cơ chế thừa nhận kết quả đánh giá phù hợp…

Thể hiện rõ hơn tinh thần phục vụ nhân dân và DN với tinh thần minh bạch, công khai. Thủ tướng chỉ đạo tiếp nhận mọi ý liến, phản ánh qua trang web Chính phủ với người dân, Chính phủ với DN. Qua hệ thống, đã tiếp nhận 1.441 kiến nghị của DN, đã chuyển 1.174  kiến nghị đến cơ quan có thẩm quyền, đã có 966 kiến nghị được trả lời; tiếp nhận 5.250 kiến nghị của người dân, đã chuyển 903 kiến nghị đến bộ, cơ quan xem xét, đã xử lý có kết quả 337 kiến nghị.

Một trong những điểm sáng nổi bật thể hiện tinh thần Chính phủ hành động, đó là hoạt động kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện nhiệm vụ của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao các bộ, cơ quan, địa phương. Trong năm đã kiểm tra 27 cuộc kiểm tra đôn đốc, tạo sự chuyển động trong thực thi, phá bỏ sự trì trệ, kỷ luật kỷ cương tiến bộ rõ rệt, nhiều vướng mắc được tháo gỡ kịp thời; số nhiệm vụ quá hạn giảm mạnh, chỉ còn 1,3% (trước khi thành lập Tổ công tác là 25%). Đặc biệt, với 20 cuộc kiểm tra chuyên đề đã thúc đẩy thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm năm 2017. Học tập cách này, đến nay tất cả các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố đều thành lập tổ công tác để kiểm tra, đôn đốc thực hiện nhiệm vụ.

Xác định công tác địa phương, cơ sở là phương thức chỉ đạo, điều hành quan trọng, Thủ tướng, các Phó Thủ tướng chủ trì 27 hội nghị toàn quốc, hội nghị kinh tế vùng, có 120 lượt làm việc với địa phương, cơ sở, trực tiếp thị sát tình hình, giải quyết gần 1.000 kiến nghị, tháo gỡ khó khăn cho địa phương, cơ sở người dân và DN. Thủ tướng dự hội nghị xúc tiến đầu tư của 16 tỉnh, thành phố và một số hội nghị xúc tiến nhân các chuyến công tác nước ngoài, trực tiếp lắng nghe các nhà đầu tư, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, thu hút các nguồn nhân lực cho phát triển.

Trong bối cảnh thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, Chính phủ đã chỉ đạo thực hiện nghiêm các nguyên tắc, phương châm và đường lối ngoại giao; đấu tranh có hiệu quả bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc, chủ quyền lãnh thổ. Hoạt động đối ngoại mang lại kết quả tích cực trên mọi phương diện an ninh, chính trị, đối ngoại, kinh tế, thương mại. Thực hiện tốt nhiệm vụ theo phân công, góp phần thể hiện vai trò nước chủ nhà APEC 2017, tổ chức thành công nhiều sự kiện và hoạt động của Tuần lễ Cấp cao APEC, đánh dấu bước tiến mới trong tiến trình hội nhập quốc tế và đối ngoại đa phương, củng cố hòa bình, hợp tác, phát triển và nâng cao uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa Việt Nam với các nền kinh tế thành viên APEC.

Chủ động cung cấp thông tin, nắm bắt dư luận, thông tin báo chí. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ dành thời gian trao đổi, tham vấn, lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, nhà kinh tế, nhà khoa học, DN, nhà đầu tư… để có các giải pháp, quyết sách chỉ đạo, điều hành phù hợp, đồng thời tạo sự đồng thuận xã hội.

Kịp thời xác minh, chỉ đạo xử lý các sự việc nổi cộm được dư luận và nhân dân phản ánh, thể hiện tinh thần lắng nghe, phục vụ. Nhiều sự việc được phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời với tinh thần thượng tôn pháp luật, vì lợi ích quốc gia, tạo niềm tin trong xã hội.

Về công tác phối hợp của Chính phủ với các cơ quan của Quốc hội, MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội và các cơ quan tư pháp:Chính phủ thực hiện đúng trách nhiệm, chuẩn bị tốt nội dung theo chương trình kỳ họp, phiên họp Quốc hội, UTVQH; hoàn thành đầy đủ 88 báo cáo, tờ trình, dự án theo chương trình 2 kỳ họp gửi đại biểu Quốc hội trước phiên khai mạc, không còn tình trạng chậm như trước.

Thủ tướng, Phó Thủ tướng và thành viên Chính phủ trả lời, tham gia giải trình đối với 387 lượt chất vấn và 95 lượt tranh luận của đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 3 và 4. Nội dung trả lời, giải trình của các thành viên Chính phủ thể hiện sự nghiêm túc cầu thị, thẳng thắn, có những cam kết, giải pháp rõ ràng, cụ thể.

Thực hiện nghiêm Quy chế phối hợp công tác với Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội, Viện KSNDTC, TANDTC. Phối hợp ban hành Nghị quyết liên tịch quy định chi tiết Luật MTTQ Việt Nam. Làm việc với Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Tổng LĐLĐ Việt Nam và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

Phương hướng cơ bản chỉ đạo, điều hành năm 2018

Tại Hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP cũng báo cáo về phương hướng cơ bản chỉ đạo, điều hành năm 2018 của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Theo đó, các phương hướng cơ bản trong năm 2018 tập trung vào: Đổi mới phương thức chỉ đạo, điều hành bằng những việc làm cụ thể, có tính đột phá để đạt được hiệu quả thực chất.

Đồng thời, đề cao trách nhiệm cá nhân người đứng đầu trong tổ chức thực hiện gắn với đôn đốc, kiểm tra, tạo chuyển động trong toàn hệ thống.

Rà soát, thực hiện cơ chế, chính sách, pháp luật để kịp thời điều chỉnh, sử lý những vấn đề thực tiễn.

Tiếp tục cải cách TTHC, cắt giảm thủ tục kiểm tra chuyên ngành, điều kiện kinh doanh và chi phí cho DN.

Ứng dụng mạnh mẽ CNTT trong quản lý, điều hành. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng Chính phủ điện tử, hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4.

Kiên quyết xử lý, thay thế cán bộ, công chức trì trệ, thiếu trách nhiệm.